By Kumbha Raj Rai
पहिले पहिले त्यै
धरहरा
हेर्न त सहर आए मान्छेहरु !
धरहरामै चढेर मान्छेहरुले
धीत मरुन्जेल हेरे सहर पनि
त्यै बानी लागेर त हो अचेल
मान्छेहरु मान्छेमाथी नै चढेर
हेर्न खोजिरहेछ– दुनिया“ ।
‘धरहरा’ शीर्षकको
यो कविताको अंश भुकम्प आउनु अघि नै इटहरीमा आयोजित ‘राष्ट्रिय
कविता महोत्सव २०७१’ मा द्वितिय स्थान प्राप्त कविताको हो
। यस कवितामा धरहरालाई एउटा निरकूंश, केन्द्रिकृत
शासकको रुपमा प्रतिकात्मक अर्थ दिइएको थियो ।
कस्तो संयोग कविता लेखिएको केही
महिनाभित्रै भुकम्पले धरहरा लड्यो । ‘मैले
कवितामा अब धरहरा चा“हिदैन भनेको थिए“ ।’ उनै
कविताका कवि अनिल किरातीले भने, ‘तर
त्यो विम्बको रुपमा प्रयोग भएको थियो । वास्तविक धरहरामाथीको मेरो घृणा थिएन ।’
यी र यस्ता कवितामा जमिरहेका
उर्जाशील युवा अनिल किराती कहिले बाल दिवस त कहिले तीजका सन्दर्भमा कविता
कोरिरहेका छन् । परिस्थिति, संस्कृति र विभेदमाथी उनको कलम अलि
बढी चलेको छ ।
ओखलढुंगा युगकवि र राष्ट्रियगानका
सर्जक जन्माउने जिल्ला हो । तर साहित्यमा शून्य देखिने यहा“ हिजोआजका विभिन्न कार्यक्रमहरु कविताले तताउ“दै आएका छन् किरातीले । बुईपा– ६, खोटाङ स्थायी ठेगाना भएका उनी जिल्ला निर्वाचन
कार्यलयका हाकिम समेत हुन् ।
निजामति सेवामा २४ वर्षको उमेरमै
शाखा अधिकृत पदमा प्रवेश गरेका थिए । जागिरे भएलगत्तै जुम्लामा निर्वाचन अधिकारी
भई दोश्रो संविधानसभाको निर्वाचन गराए । त्यहा“बाट
ओखलढुंगा सरुवा भई आएपछि उनी कविताका अधिकांश कार्यक्रम टुटाउ“दैनन् । साहित्य, संगीत र संस्कृतिलाई स“गै डो¥याएर
लाने ‘अलग अभियान’मा उनी आबद्ध छन् ।
पछिल्लो विमल गुरुङ स्मृति कविता
प्रतियोगितामा पनि ‘सहिदहरुको उम्मेद्वार’ शीर्षकको कविता बापत् तेश्रो पुरस्कार पाए ।
बिएस्सी र एम. ए. उत्तिर्ण गरेका उनी हाल एम.पि.ए. र एलएलबीको अन्तिम वर्षका
विद्यार्थी समेत हुन् ।
स्कुले जीवनदेखि नै कविता र
साहित्यिक गतिविधिमा सक्रिय किरातीले धेरै कविता लेखिसकेका छन् । ‘तरपनि सुनाउन लायक कविताको संख्या पा“च दर्जनजति होलान् ।’ किरातीले भने,
‘अबको एक दुईवर्षमा चा“हि
एउटा संग्रह ल्याउने हो कि भन्ने सोच बनाएको छु ।’ त्यसो
त उनको रगतमै साहित्य बगेको छ ।
पारिवारिक हिसाबले हेर्ने हो भने पनि
उनी कवि जसराज किरातीका कान्छा छोरा हुन् । विषयवस्तु
सरल भएपनि लेखनको उत्कृष्टताले हिजोआज युवापुस्तामा किराती चर्चा हुन थालेको छ ।
समय सापेक्ष कविता लेख्न सक्नु उनको खुबी हो । केही दिनअघि मात्रै राष्ट्रिय बाल
दिवस र तीजको सन्दर्भमा लेखिएका कविता सामाजिक सञ्जाल र संचारमाध्यममा चर्चित
बन्यो ।
तीज जस्ता पर्वमा जोडिएको अन्धविश्वास माथी उनले
‘म त्यस्तै गर्छु’ शीर्षकमा कविताबाटै प्रहार गरे ।
मैले भन्दिएको छु –
मेरो नाममा नबस्नु तिमि तीजको व्रत
ग्यासट्राइटिस हुर्काएर आफुमा
नगर्नु मेरो दीर्घायूको कामना
पढेर स्वस्थानीको अमूर्त श्लोकहरु
नठान्नु मलाई महादेव
नपिउुन मेरो पाउ धोएर
पिसाब र पसिना गन्हाएको जल
अ“ह, नचढाउनु मन्दिरमा मेरो प्रगतिको लागि
फूल, अक्षत
र भेटी
